Przeciwdziałanie czyhającej katastrofie czy tworzenie w imię wartości? Polityczne znaczenie sporu o realizm praktyczny
W sporze, jaki Henryk Elzenberg, jeden z najważniejszych polskich filozofów XX wieku, wiódł z realizmem praktycznym, poglądem i postawą, której założenia zostały sformułowane przez innego spośród kluczowych filozofów polskich ostatniego stulecia – Tadeusza Kotarbińskiego, dochodzi do głosu pewien dylemat istotny nie tylko dla etyki czy filozofii moralnej, lecz także dla myśli konserwatywnej.
Tomasz Herbich
Dyskusje nad kształtem polskiego marksizmu
Tematem przewodnim w powojennej filozofii polskiej stał się marksizm[1]. Doszło do pierwszych dyskusji na jego nadrzędną rolą w kształtowaniu szeroko pojętej rzeczywistości naukowej. Stało się to po nieudanych próbach wprowadzenia marksizmu przez partię „pod strzechy”.
Radosław Kuliniak
Dwa modele uniwersytetu
Od stu lat mówi się o kryzysie uniwersytetu[1], to jest o sukcesywnym jego przechodzeniu od modelu klasycznego (UK) do nowoczesnego (UN).
Paweł Okołowski
Z historii stalinowskich krucjat przeciwko Szkole Kazimierza Twardowskiego. Atak Henryka Hollanda
Jeszcze w latach czterdziestych ubiegłego wieku stalinowcy zaczęli ofensywę ideologiczną skierowaną w stronę „burżuazyjnej”, „imperialistycznej” i „idealistycznie” ukształtowanej szkoły lwowskiej Kazimierza Twardowskiego.
Radosław Kuliniak
Nicolas Sarkozy i rosyjskie stronnictwo we Francji
Kwestia Sarkozy’ego powinna wyleczyć nas z wszelkiej naiwności wobec tych, którzy uprawiają prorosyjską retorykę.
Patrick Edery
Terroryzm i totalizm w perspektywie światowej termitiery
Jakkolwiek fala ataków terrorystycznych w świecie Zachodu ostatnimi laty opadła – jej grzbiet wystąpił w latach 2015-2017[1] – to na tym właśnie polega fala.
Paweł Okołowski
Liberalizm i feminizm - bliski związek czy nieusuwalna sprzeczność?
Bardzo często liberalny feminizm uważany jest za feminizm jako taki. Nic w tym dziwnego, przedstawicielki pierwszej fali feminizmu występowały z liberalnymi hasłami emancypacji, nurt liberalny był też najstarszym i najszerszym nurtem ruchu feministycznego.
Agnieszka Nogal
Refleksje nad polską recepcją marksizmu
Filozofię polską po II wojnie światowej poddano terapii szokowej. Dokonała tego grupa próbujących filozofować stalinowców, związanych z partyjnym obozem władzy, całkowicie zależna od „wielkiego brata” ze Wschodu.
Radosław Kuliniak
Eugeniczna uczelnia w „Kant-wie-gdzie”. Utopijny projekt Francisa Galtona
Francis Galton (1822-1911) znany jest jako twórca eugeniki. Ten bliski kuzyn starszego o trzynaście lat Charlesa Darwina (1809 – 1882) starał się przenieść idee przetrwania najlepiej przystosowanych na płaszczyznę wiedzy społecznej.[1]
Agnieszka Nogal
Dlaczego Luter odrzucił filozofię?
W 2017 roku świat protestancki obchodził pięćsetną rocznicę wystąpienia Marcina Lutra (1473-1546) w Wittenberdze. Okrągła rocznica stwarzała dogodną okazję do tego, by jeszcze raz przyjrzeć się różnym aspektom działalności Reformatora.
Antoni Szwed
Oświecenie - pomiędzy kultem nauki a gnozą
Otóż świetlanemu projektowi Oświecenia towarzyszył nieodłączny cień, a była nim gnoza. W największym uproszczeniu można powiedzieć, że w sam projekt została wpisana wewnętrzna sprzeczność.
Agnieszka Nogal
Rozumienie suwerenności
Pojęcie suwerenności tradycyjnie dotyczy państwa, lecz używane jest także w odniesieniu do prawa, konstytucji, władzy, potęgi, zobowiązania i legitymacji[1] .